بررسی استانداردهای حسابرسی و بخش های آن

حسابرسی چیست؟

در تعریف حسابرسی می‌ توان گفت که حسابرسی عبارت از حرفه ایی است که به بازرسی کلیه مدارک و اسناد حسابداری به صورت جستجوگرانه می پردازد. لازم به ذکر است که حسابرسی به منظور کشف اشتباه و یا تقلب انجام می‌ شود. شایان ذکر است که حسابرسان نیز دارای استانداردهای حسابرسی می باشند که در هنگام انجام وظایف خود حتماً باید این استانداردها را رعایت نمایند. استانداردهای حسابرسی یک معیار مناسب برای سنجش کیفیت کار افراد حسابرس می باشد. در ادامه این مقاله از موسسه حسابرسی اقتصاد قرن به بررسی نوع عملکرد حسابرسان و استانداردهای حسابرسی خواهیم پرداخت.

حسابرسان باید چه نکاتی را بررسی کنند؟

حسابرسان در هنگام حسابرسی باید اطمینان حاصل کنند که تمامی صورت‌ های مالی که به شرکت ارائه شده است مانند تمامی گردش های مالی شرکت مانند خریدها و فروش ها،  تصمیمات اتخاذ شده در جلسات هیات مدیره، رعایت قوانین مالیاتی، رعایت مقررات وضع شده برای بستانکاران و همچنین بدهکاران، رعایت قوانین بیمه‌ای و میزان اختیارات هیئت مدیره و مدیرعامل، به طور کامل و دقیق صورت گرفته باشد و تمامی استانداردهای حسابداری نیز در آن ها رعایت شده باشد. البته لازم به ذکر است که حسابرس با توجه به چارچوب هایی که استانداردهای بین‌المللی برای این شغل معین نموده و همچنین با در نظر گرفتن مقرراتی که در قانون های مالیاتی و اساسنامه ها، بیمه ها تصویب شده و به طور کلی قوانین تعیین شده توسط وزارت کار و امور اجتماعی، باید کلیه امور مالی را تحت نظارت خود قرار داده و در زمان هایی که از قبل تعیین شده اند، نتیجه کار خود را به هیئت مدیره ارایه دهد.

با توجه به مطالب ارائه شده می توان نتیجه گرفت که وظیفه اصلی حسابرس، نظارت کلی بر تمام فعل و انفعالات مالی از شروع تا پایان می باشد. بنابراین می توان گفت حسابرسی که با توجه به استانداردهای حسابرسی شغل خود را پیش می برد یک ابزار کنترلی به منظور مدیریت صحیح یک سازمان یا شرکت است. هدف اصلی حضور حسابرسان در شرکت ها، کنترل سیستم های مالی سازمان یا شرکت، به منظور بهبود بخشیدن به روش های اعمال شده می باشد. البته لازم به ذکر است که یکی از نقش های اصلی حضور حسابرس در سازمان به منظور جلوگیری از اشتباهات و یا سوء استفاده های احتمالی توسط کارکنان می باشد.

بررسی استانداردهای حسابرسی

انجمن حسابداران رسمی آمریکا در سال ۱۹۴۷ استانداردهای حسابرسی ده گانه را برای نخستین بار به جامعه حسابرسان معرفی کردند. با گذشت زمان این استانداردها با توجه به تغییرات زمان و قوانین، تغییر و تعدیل یافتند. این استانداردها امروزه در کشور ایران به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌ شوند که این سه دسته شامل استانداردهای عمومی، استانداردهای میدانی و همچنین استانداردهای گزارشگری می باشد.

استاندارد حسابرسی عمومی

استاندارد حسابرسی عمومی این مطلب را ذکر می‌ کند که رسیدگی حسابرسی، باید در سازمان و شرکت ها توسط شخص یا اشخاصی صورت گیرد که از لحاظ آموزش فنی دارای صلاحیت کافی به عنوان حسابرس باشند. به این مفهوم که این افراد باید دارای مدارک تحصیلی معتبر از انجمن های حسابداری ایران و یا دانشگاه های معتبر سراسر کشور باشند. علاوه بر این حسابرس باید در تمام موارد مربوط به حسابرسی دارای استقلال در رای خود بوده و به صورت مستقل عمل نماید. همچنین در رسیدگی و تهیه گزارش ها باید تمام مراقبت‌ های حرفه‌ ای لازم را در نظر گیرد. در آخر می توان گفت استانداردهای حسابرسی عمومی این مطلب را بیان می‌ کنند که حسابرس باید در اجرای حسابرسی دارای مهارت کافی باشد.

استاندارد حسابرسی میدانی

دومین مورد از استانداردهای حسابرسی، استاندارد حسابرسی میدانی می باشد که در این بخش نحوه عملکرد و همچنین تعیین روش های مناسب برای انجام کار ارائه می شود. به این مفهوم که حسابرس حتماً باید دارای برنامه ریزی های کافی برای پیشبرد وظایف خود داشته باشد. علاوه بر آن حسابرس باید یک برنامه کلی به منظور نظارت مناسب و کافی بر عملکرد همکاران و دستیاران خود تهیه کند و این برنامه را در اختیار ایشان نیز قرار دهد. دومین مبحثی که در استانداردهای حسابرسی میدانی مورد نظر قرار می گیرد، بهره مندی حسابرسان از سیستم های کنترلی داخلی می باشد‌. حتی در برخی مواقع حسابرسان می توانند با اشخاصی مانند مشتریان که با عملیات های مالی شرکت مرتبط هستند، ارتباط برقرار کنند. به عنوان مثال حسابرسان می توانند با مشتریان یا برخی بدهکاران ارتباط برقرار کرده و از آن ها درخواست کنند که به منظور تایید میزان بدهی، اطلاعاتی را به ایشان ارائه دهند. همچنین این افراد باید مدارک و مستندات مهم را در حین حسابرسی جمع‌ آوری کرده که نهایتاً بتوانند در هنگام ارائه نکات مهم به هیئت مدیره به منظور ارزیابی، گزارش ها را نیز ارائه دهند.

استانداردهای حسابرسی گزارشگری

آخرین استاندارد ارائه شده در حسابرسی استانداردهای حسابرسی گزارشگری می باشند. در این مرحله که آخرین مرحله در استانداردها است، باید بررسی شود که حسابرس در تمام طول روند کار خود، مدارک و مستنداتی را که جمع آوری و بررسی نموده، طبق موازین استاندارد حسابرسی صورت گرفته باشد. در این مرحله حسابرس با هیئت مدیره به یک اجماع نظر رسیده و نتیجه نهایی را به صورت یک گزارش ارائه می دهند. گزارش ارائه شده باید تصریح کند که صورت‌ های مالی تعیین شده، طبق اصول حسابداری تهیه شده اند یا خیر. علاوه بر آن گزارش ارائه شده باید حاوی یک اظهارنامه درباره صورت های مالی نیز باشد.

علاوه بر این باید مشخص شود که اصول حسابداری که پذیرفته شده است، برای تمامی حسابداری های مالی اعمال شده یا خیر. در صورتی که این مسئله در هریک از حساب ها اعمال نشده باشد، باید تمام موارد یک به یک  گزارش شوند. همچنین حسابرس باید در مورد اینکه آیا صورت های مالی ارائه شده توسط مدیریت شرکت یا سازمان، به صورت منصفانه و شفاف و قابل اعتماد ارائه شده اند یا خیر، نظر حرفه ای خود را اعلام کند. در صورتی که به نظر حسابرس بخش هایی از صورت های مالی دارای ابهاماتی باشند، تمامی موارد باید مشخص شده و با دقت گزارش شوند. به عنوان مثال اگر در میزان بدهکاری یا بستانکاری، اعداد و ارقام اعلام شده با اعداد گزارش شده در مدارک حسابداری دارای تفاوت هایی باشند، تمامی موارد باید با دقت ثبت شده و میزان صحیح آن بررسی شود.