آموزش حسابرسی داخلی به پرسنل حسابداری برای جلوگیری از سوءاستفاده های مالی داخل سازمان ها الزامی می باشد. در این دوره ها به اشخاص آموزش داده می شود که چگونه می توانند مشکلات مالی ادارات را پیدا کنند و صحت گزارش ها را بررسی نمایند. با توجه به اهمیت این موضوع در حسابداری، تلاش شده است تا در این مقاله از شرکت حسابداری اقتصاد قرن نکات مهم و کاربردی از دوره های آموزش حسابرسی داخلی بیان گردد.
منظور از حسابرسی داخلی چیست؟
منظور از حسابرسی داخلی، مجموعه فعالیت هایی می باشد که طی آن یک فرد مسئولیت بررسی و نظارت بر تراکنش ها و تمام اقدامات مالی را بر عهده می گیرد. چنانچه حسابرسی داخلی به درستی انجام شود، هیچگونه مشکلی در ترازنامه ها و حساب ها ایجاد نمی شود. با این توضیح می توان دریافت که یک حسابرس در گام اول باید تلاش نماید تا خطا ها و اشتباهات مالی را دریابد و در گام دوم صحت فعالیت های حسابداری را بررسی نماید.
آنلاین یا حضوری آموزش ببینید مدرک فنی و حرفه ای، بین المللی بگیرید
آموزشگاه فنی و حرفه ای مدیران محاسب (اقتصاد قرن)
به صورت کلی می توان بیان نمود که در دوره های آموزش حسابرسی داخلی تلاش می گردد تا به افراد آموزش داده شود که چگونه می توان هزینه ها، وضعیت مالی و کیفیت عملیات حسابداری سازمان را بهبود داد. شاید برای شما نیز این سوال به وجود آمده باشد که حسابرس کیست؟ در پاسخ می توان بیان نمود که حسابرس داخلی شخصی از پرسنل همان سازمان می باشد که اولا به امور مالی سازمان تسلط کافی و لازم را دارد، ثانیا در خصوص فعالیت های حسابداری با مهارت است.
اهداف حسابرسی داخلی
برای اینکه بتوانید در دوره های آموزش حسابرسی داخلی موفق شوید لازم است تا در گام اول بدانید که هدف حسابرسی داخلی چیست؟ در پاسخ می توان بیان نمود که یک حسابرس باید به صورت پیوسته گزارشات کاملی از امور مالی شرکت به مدیران ارائه دهد تا آنها را در رسیدن به اهداف خود یاری نماید. به صورت کلی هدف حسابرسی را می توان به صورت زیر دسته بندی نمود:
- بهبود فعالیت های نظارتی بر سازمان و پرسنل
- محافظت از تمام دارایی ها و نیروهای انسانی داخل سازمان
- بررسی صحت گزارش های مالی
- بررسی منابع مالی وجلوگیری از به هدر رفتن آنها
- بررسی تنخواه شرکت و نظارت بر خرید های داخلی
- نظارت بر فعالیت های مرتبط با انبارگردانی و بررسی ورودی و خروجی ها از انبار
- بررسی جزئیات مربوط به حقوق و دستمزد
- بررسی عملیات بودجه بندی و هزینه های انجام شده در شرکت
روش اجرا حسابرسی
در آموزش حسابرسی داخلی، یکی از هدف های مهم یاد دادن روش حسابرسی داخلی است. در واقع می توان بیان نمود که اولین حسابرسی با شروع فعالیت های مالی شرکت آغاز می شود. اما برخی از شرکت ها در انتهای دوره های مالی و زمانی که فعالیت های مالی آنها به اتمام رسید، اقدام به حسابرسی می کنند. یک حسابرس باید دو کار مهم داخل سازمان انجام دهد:
- در گام اول نیاز است تا تمام فعالیت های مالی شرکت را بررسی نموده و صحت آنها را بسنجد. از همین رو تسلط وی به امور حسابداری بسیار مهم می باشد.
- در گام دوم بسیار مهم می باشد که حسابرس بتواند داده ها و اطلاعاتی را که به دست آورده است به خوبی تحلیل نماید. این کار وی منجر به پیدا نمودن اشتباهات می شود. لذا به راحتی می توان برای فعالیت های آینده برنامه ریزی نمود.
با این تفاسیر می توان دریافت که حسابرسی داخلی بسیار دشوار و پیچیده می باشد. در دوره های آموزش حسابرسی داخلی، هدف یاد دادن روش های حسابرسی است که در کمترین زمان بیشترین بازده را داشته باشند. در همین راستا توصیه می شود تا مراحل زیر را انجام دهید:
- در گام اول از حسابرسی داخلی توصیه می شود تا برای فعالیت های خود برنامه ریزی داشته باشید. به عبارت دیگر اهداف خود را مشخص کرده و تلاش کنید تا در کمترین زمان بیشترین داده ها را کسب نمایید.
- سپس باید تیم های مشخصی را که همگی دارای توانایی و تخصص هستند، تشکیل دهید تا امور حسابداری شرکت را بررسی نمایند. مدیریت ریسک در این مرحله دارای اهمیت زیادی است.
- یک حسابرس داخلی باید بتواند برای بررسی فعالیت ها و مشکلات مالی که داخل سازمان وجود دارند، روش های کنترلی درستی را بکار گیرید.
- در طی انجام فعالیت های مالی لازم است تا مدارک و اسناد لازم طبقه بندی و گردآوری گردند. از جمله لیست های مهمی که در این مرحله تهیه آنها الزامی است، می توان به لیست نمودار ها و اسناد، گزارش های کارآمدی و لیست دسترسی ها اشاره نمود.
با این توضیح داده ها پس از طی نمودن چندین مرحله حاصل می شوند.
آیا حسابداری داخلی با خارجی متفاوت است؟
یکی از مسائلی که در دوره های آموزش حسابرسی داخلی بیان می شود، تفاوت بین حسابرسی داخلی و خارجی می باشد. در حسابرسی داخلی، فردی که مسئولیت انجام این فعالیت ها را برعهده می گیرد از داخل سازمان می باشد. اما حسابرس خارجی یک فرد مستقل است که اغلب از سمت موسسه ای وارد سازمان شده و کارهای حسابرسی را پیگیری می نماید. در برخی از امور حسابداری، استفاده از حسابرس خارجی مهم است. در واقع این مورد یک الزام قانونی است.
یکی از موارد مهمی که در دوره های آموزش حسابرسی داخلی بیان می شود و افراد تلاش می کنند تا به آن برسند، ویژگی ها و مشخصات یک حسابرس خوب است. این موارد به قرار زیر هستند:
- یک حسابرس داخلی باید فن بیان قوی داشته باشد. از سوی دیگر گزارشات ارائه شده وی می بایست همگی دارای مهر و امضا باشند.
- یک حسابرس داخلی باید بتواند به تمام اسناد مالی شرکت دسترسی داشته باشد. لذا مدیر سازمان لازم است تا برای او یک مقام مستقل در نظر بگیرد.
اصول حسابرسی داخلی
اصول حسابرسی داخلی به مجموعه‌ای از قوانین و روش‌ها اطلاق می‌شود که برای بررسی و ارزیابی سیستم‌های مالی و عملیاتی یک سازمان از طریق یک فرآیند داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این اصول به کمک حسابرسان داخلی در شناسایی نقاط ضعف، خطرات و کنترل‌های ناکارآمد کمک می‌کند. اصول کلی حسابرسی داخلی به شرح زیر است:
- استقلال و بی‌طرفی: حسابرسان داخلی باید بدون دخالت یا تأثیرات خارجی کار خود را انجام دهند و در ارزیابی‌ها بی‌طرف باشند.
- محرمانگی: اطلاعاتی که در طول حسابرسی به دست می‌آید باید محرمانه نگه داشته شود و فقط برای اهداف مرتبط با حسابرسی استفاده شود.
- صلاحیت حرفه‌ای: حسابرسان داخلی باید دارای دانش و مهارت کافی در حوزه‌های مالی، عملیاتی و ریسک‌های مرتبط با سازمان باشند.
- ارزیابی سیستم‌های کنترل داخلی: حسابرسان باید توانایی بررسی و ارزیابی سیستم‌های کنترل داخلی سازمان را داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که فعالیت‌ها به درستی کنترل و مدیریت می‌شوند.
- برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه: حسابرسان باید فرآیند حسابرسی را با دقت برنامه‌ریزی و زمانبندی کنند تا مطمئن شوند که تمام بخش‌های ضروری مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
- مستندسازی: تمام مراحل حسابرسی، از برنامه‌ریزی تا نتایج، باید به‌طور دقیق مستندسازی شوند تا شفافیت و قابلیت پیگیری فرآیند فراهم شود.
- ارزیابی ریسک و کنترل‌ها: شناسایی و ارزیابی ریسک‌های سازمانی و نحوه کنترل آنها از وظایف اصلی حسابرسی داخلی است.
- گزارش‌دهی و توصیه‌ها: پس از انجام حسابرسی، نتایج باید به صورت گزارشی مکتوب تهیه و به مدیریت ارائه شود. در این گزارش، حسابرسان داخلی باید توصیه‌های خود را برای بهبود عملکرد و کنترل‌ها ارائه دهند.
- پایبندی به استانداردهای حسابرسی داخلی: سازمان‌های بین‌المللی مانند IIA (Institute of Internal Auditors) استانداردهایی برای حسابرسی داخلی تعریف کرده‌اند که حسابرسان باید از آنها پیروی کنند.
این اصول به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با بهبود شفافیت، کنترل‌ها و فرآیندهای خود، از بروز مشکلات و تقلب‌های احتمالی جلوگیری کنند.
استاندارد های حسابرسی داخلی
استانداردهای حسابرسی داخلی، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و معیارها هستند که توسط مؤسسات حرفه‌ای مانند انجمن حسابرسان داخلی (IIA) تدوین شده‌اند. این استانداردها به منظور اطمینان از کیفیت و اثربخشی فرآیند حسابرسی داخلی طراحی شده‌اند و چارچوبی را برای فعالیت‌های حسابرسان داخلی فراهم می‌کنند. استانداردهای حسابرسی داخلی به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند:
استانداردهای ویژگی‌ها (Attribute Standards)
این استانداردها بر ویژگی‌ها و شرایطی که حسابرسان داخلی و بخش حسابرسی داخلی باید داشته باشند تمرکز دارند:
- استاندارد ۱۰۰۰: هدف، اختیارات و مسئولیت‌هاواحد حسابرسی داخلی باید هدف، اختیارات و مسئولیت‌های خود را به‌صورت رسمی تعریف کند و به تأیید مدیریت ارشد و هیئت‌مدیره برساند.
- استاندارد ۱۱۰۰: استقلال و بی‌طرفیحسابرسان داخلی باید مستقل باشند و بی‌طرفی خود را در قضاوت‌ها و ارزیابی‌ها حفظ کنند.
- استاندارد ۱۲۰۰: مهارت و صلاحیت حرفه‌ایحسابرسان داخلی باید دارای دانش، مهارت و سایر توانمندی‌های لازم برای اجرای وظایف حسابرسی باشند.
- استاندارد ۱۳۰۰: برنامه تضمین کیفیت و بهبودواحد حسابرسی داخلی باید برنامه‌ای برای ارزیابی و بهبود مستمر کیفیت خدمات حسابرسی داخلی داشته باشد.
استانداردهای عملکرد (Performance Standards)
این استانداردها به روش‌ها و عملکرد حسابرسی داخلی در فرآیندهای مختلف پرداخته و نحوه اجرای آنها را تعیین می‌کنند:
- استاندارد ۲۰۰۰: مدیریت فعالیت حسابرسی داخلیرئیس حسابرسی داخلی باید مسئولیت مدیریت مؤثر و کارآمد فعالیت‌های حسابرسی داخلی را بر عهده داشته باشد.
- استاندارد ۲۱۰۰: ماهیت کارفعالیت‌های حسابرسی داخلی باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که به سازمان در مدیریت ریسک، بهبود عملیات و دستیابی به اهداف کمک کنند.
- استاندارد ۲۲۰۰: برنامه‌ریزی مشارکتیبرای هر پروژه حسابرسی، باید یک برنامه دقیق و جامع تهیه شود که شامل اهداف، حوزه کاری، زمانبندی و منابع مورد نیاز باشد.
- استاندارد ۲۳۰۰: اجرای کار حسابرسیحسابرسان داخلی باید کار حسابرسی را به شیوه‌ای مؤثر و براساس برنامه‌های تعیین‌شده انجام دهند.
- استاندارد ۲۴۰۰: گزارش‌دهی نتایجنتایج حسابرسی باید به‌صورت شفاف و دقیق گزارش شده و توصیه‌هایی برای بهبود به مدیریت ارائه شود.
- استاندارد ۲۵۰۰: نظارت بر پیشرفتحسابرسان باید بر اجرای توصیه‌های خود نظارت کنند تا اطمینان حاصل شود که اقدامات اصلاحی لازم انجام شده‌اند.
استانداردهای اجرایی (Implementation Standards)
این استانداردها در دو بخش حسابرسی مالی و عملیاتی و همچنین مشاوره‌ای تقسیم می‌شوند. هدف آنها ارائه رهنمودهایی برای اجرای هر نوع حسابرسی یا مشاوره خاص است.
استانداردهای اخلاقی (Code of Ethics)
استانداردهای اخلاقی شامل اصولی است که رفتار و نگرش حسابرسان داخلی را در محیط کاری تعیین می‌کند، از جمله:
- صداقت
- بی‌طرفی
- رازداری
- شایستگی
این استانداردها برای افزایش شفافیت، دقت و اثربخشی حسابرسی داخلی طراحی شده و به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا با مدیریت ریسک و بهبود کنترل‌ها، به اهداف خود دست یابند
جمع بندی
با توجه به مواردی که در بالا بیان شد، می توان دریافت که حسابرسی داخلی دارای ابعاد متفاوتی است. از سوی دیگر یک حسابرس داخلی، وظایف متعددی داخل سازمان دارد. از همین رو نیاز است تا دوره های آموزشی متفاوتی تشکیل شوند تا وظایف یک حسابرس داخلی به تفکیک بیان شوند و افراد مهارت لازم را به دست آورند.
