به وب سایت اقتصاد قرن خوش آمدید
جرایم و فرارهای مالیاتی

آموزش حسابداری مالیاتی

مالیات بهترین و منطقی ترین راه برای تأمین بودجه کشور است . دریافت مالیات دقیق و درست از اشخاص حقیقی و حقوقی می تواند اختلاف طبقاتی در کشور را کاهش دهد و بهتأمین خدمات عمومی ضروری کمک کند . سیستم مالیاتی درست و سالم به نظام اقتصادی کشور کمک بسیاری می کند .

آنلاین یا حضوری آموزش ببینید مدرک فنی و حرفه ای، بین المللی بگیرید آموزشگاه فنی و حرفه ای مدیران محاسب (اقتصاد قرن) ش.م 104355

آنلاین یا حضوری آموزش ببینید مدرک فنی و حرفه ای، بین المللی بگیرید

آموزشگاه فنی و حرفه ای مدیران محاسب (اقتصاد قرن)

هدف از اخذ مالیات معمولا دولت ها مالیات را با اهداف مختلفی اخذ می کنند . از این اهداف می توان به موارد کلی زیر اشاره کرد :

تأمین قسمتی از هزینه های عمومی دولت (اهداف درآمدی)

دولت ها برای تأمین مخارج جامعه جهت رفع نیازهای اساسی و عمومی افراد جامعه این مالیات را اخذ می کنند .

تقسیم عادلانه درآمد و ثروت در جامعه (اهداف توزیعی)

اگر دولت دارای سیستم مالیاتی کارآمدی باشد می تواند به تحقق این هدف کمک کند . دولت با گرفتن مالیات از صاحبان درآمد و مصرف آن برای حمایت از فقراء و کم درآمدها می تواند به توزیع عادلانه درآمد و ثروت در جامعه دست پیدا کند .

کنترل نرخ تورم جامعه (هدف گذاری تثبیتی)

دولت می تواند هنگامی که تورم در جامعه وجود دارد با بالا بردن نرخ مالیات بر مصرف تقاضای کل جامعه را کم کند ؛ و یا اینکه در حالت رکود اقتصادی دولت با پایین آوردن نرخ مالیات و یا گاهی حتی با دادن یارانه بر مصرف مردم را ترغیب به خرید کالاها کند .

کنترل حجم واردات و صادرات (اهداف تخصیصی)

دولت با هدف جهت دهی جامعه به سوی مصرف برخی کالاها این مالیات را وضع می کند . مثلا با افزایش مالیات بر مصرف کالاهای وارداتی مردم را به مصرف کالاهای داخلی  ترغیب کند و یا با افزایش مالیات کالاهای زیان بخش همچون سیگار باعث کم تر شدن تولید و مصرف آن کالا شود .

مالیات در صورتی می تواند اثر بخش باشد و به اهداف خود دست پیدا کند که از اصول خود پیروی کند در غیر این صورت نه تنها نمی تواند به اهداف خود دست پیدا کند بلکه ممکن است که تأثیرات معکوس نیز داشته باشد .

پکیج آموزش تصویری حسابداری و حسابرسی

انواع مالیات

بر اساس قانون مالیاتی کشور مالیات های قابل وصول توسط دولت به دو گروه اصلی تقسیم می شود :

گروه اول – مالیات های مستقیم

مالیات هایی هستند که مشخصات پرداخت کنندگان آنان برای سازمان مالیاتی کشور مشخص است . در واقع این نوع مالیات به طور مستقیم از دارایی و درآمد افراد کسر می شود . مالیات های مستقیم به دو دسته زیر تقسیم می شوند :

۱- مالیات بر دارایی

مالیاتی است که به اموال و دارایی شخص تعلق می گیرد . این نوع مالیات شامل موارد زیر است :

مالیات بر ارث

مالیات بر حق تمبر

مالیات بر درآمد اتفاقی

مالیات بر سالانه املاک

مالیات بر مستغلات مسکونی خالی

۲- مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد مالیاتی است که بر اساس نرخ مالیاتی مقرر در همان سال از درآمد های به دست آمده توسط اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شود . این نوع مالیات شامل موارد زیر است :

مالیات بر درآمد املاک

مالیات بر درآمد کشاورزی

مالیات بر درآمد حقوق

مالیات بر درآمد مشاغل

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

مالیات درآمد اتفاقی

مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف

گروه دوم – مالیات های غیر مستقیم

این گروه از مالیات ها ، مالیات هایی هستند که مشخصات پرداخت کننده آن برای سازمان مالیاتی کشور نا مشخص است . این مالیات ها به قیمت نهایی کالاها و خدمات اضافه می شود و به مصرف کننده تحمیل می شود . این مالیات به دسته های زیر تقسیم می شود :

۱- مالیات بر واردات

مالیات بر حقوق گمرکی

مالیات بر سود بازرگانی

مالیات بر حق ثبت سفارش کالا

مالیات بر واردات اتومبیل

مالیات بر حق ثبت

۲- مالیات بر مصرف و فروش

مالیات بر فرآورده های نفتی

مالیات بر تولید الکل طبی و بهداشتی

مالیات بر نوشابه های غیر الکلی

مالیات بر فروش سیگار

مالیات بر اتومبیل

مالیات بر نقل و انتقال اتومبیل

مالیات بر حق اشتراک تلفن های خودکار و خدمات مخابراتی بین المللی

مالیات بر نوار ضبط صوت و تصویری

مالیات فروش خاویار

مالیات بر ارزش افزوده (از ابتدای مهر ماه ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شده است . )

اصول اخذ مالیات

    دو اصل در اخذ مالیات همواره باید رعایت شود :

  1. اصل فایده
  2. اصل توانایی پرداخت

مالیات بر مصرف و فروش بر اساس اصل فایده است . یعنی هر فرد به میزانی که از خدمات دولتی استفاده می کند ، به همان میزان در تأمین هزینه های دولتی نیز مشارکت کند .

مالیات بر درآمد بر اساس اصل توانایی پرداخت است . یعنی هر شخصی به هر میزانی که توانایی دارد در پرداخت مالیات مشارکت کند .

مالیات های تکلیفی

 مالیات های تکلیفی ، مالیات های هستند که پرداخت کنندگان وجوه طبق قانون مالیات های مستقیم مکلف به کسر و پرداخت آن ها در مواعد قانونی تعیین شده می باشند . این مالیات ها شامل موارد زیر هستند :

مالیات بر درآمد حقوق

مالیات حق الوکاله

مالیات حق الزحمه

مالیات بر درآمد اجاره املاک

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی خارجی بابت واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود از ایران و واگذاری فیلم های سینمایی

مالیات اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج

مالیات مؤسسات بیمه

مالیات مدیران تصفیه اشخاص حقوقی

مالیات مسئولیت آخرین مدیران شخص حقوقی و مدیران تصفیه و ضامن ها

مالیات منافع بلاعوض اموال

مالیات نقل و انتقال سهام

اشخاص مشمول مالیات

به استناد ماده ۱ ق.م.م اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می باشند :

  1. کلیه مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران طبق مقررات باب دوم .
  2. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می نماید .
  3. هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می کند .
  4. هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می کند .
  5. هر شخص غیر ایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران تحصیل می نماید و همچنین نسبت به درآمدهایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمک های فنی و یا واگذاری فیلم های سینمایی (که به عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آن ها می گردد) از ایران تحصیل می کند .

اشخاص مشمول مالیات به طور خلاصه در جدول زیر نشان داده شده است .

اشخاص مشمول مالیات ایرانی مقیم ایران ایرانی مقیم خارج از ایران غیر ایرانی
اموال و درآمد حقیقی حقوقی حقیقی حقوقی حقیقی حقوقی
اموال یا املاک در ایران مشمول مشمول مشمول مشمول مشمول مشمول
درآمد تحصیل شده در ایران مشمول مشمول مشمول مشمول مشمول مشمول
درآمد تحصیل شده در خارج از ایران مشمول مشمول مشمول

اشخاص معاف از مالیات

اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات نمی باشند :

  1. وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی .
  2. دستگاه هایی که بودجه ی آن ها وسیله ی دولت تأمین می شود .
  3. شهرداری ها .

لازم به ذکر است که :

شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن ها متعلق به مؤسسات بالا باشد از پرداخت مالیات معاف نیستند .

اگر هر یک از مؤسسات بالا فعالیتی غیر از فعالیت های مؤسسه داشته باشد و از آن طریق کسب سود کند ، درآمدهایی که از فعالیت های غیر فعالیت مشخص مؤسسه کسب می کند مشمول مالیات است .

معافیت های مالیاتی مذکور برای مواردی که از طرف حضرت امام خمینی (ره) یا مقام معظم رهبری دارای مجوز می باشند بر اساس نظر مقام معظم رهبری است .

مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است الزامی و بلاعوض . مالیات ممکن است به شخص ، موسسه ، دارایی و غیره تعلق گیرد .


مالیات بر درآمد مشاغل

به منظور تکریم مؤدیان مالیاتی و افزایش سطح رضایتمندی و کاهش ترددهای غیر ضروری آنان، با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده، ارسال الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۲ با استفاده از کد ملی(username  ) و کد رهگیری ( password ) که در هنگام پیش ثبت نام الکترونیکی تخصص یافته،کفایت داشته ونیازی به چاپ و ارائه نسخه کاغذی اظهارنامه به واحد مالیاتی نمی باشد.

کسبه، اصناف، پیشه وران، صنعت گران و سایر افرادی که به صورت شخصی حقیقی بابت درآمد حاصل از اشتغال به مشاغل آزاد و به طور انفرادی یا مشارکت مدنی فعالیت دارند به تفکیک بندهای الف، ب و ج ماده قانون مالیات های مستقیم (ق.م.م) مشمول مالیات بر درآمد مشاغل می باشند.

تکالیف مؤدیان
  1. صاحبان مشاغل مکلفند ظرف چهار ماه از تاریخ شروع فعالیت ، مراتب را کتبأ به اداره امور مالیاتی محل شغل خود اعلام نمایند و دفترچه ثبت نام دریافت و با تکمیل آن ، نسبت به تشکیل پرونده اقدام نمایند.
  2. صاحبان مشاغل می بایست نسبت به ثبت نام الکترونیکی و دریافت شماره اقتصادی به منظور بهره مندی از خدمات الکترونیکی نوین اقدام نمایند. لذا باید با مراجعه به نشانی WWW.TAX.GOV.IR وپس از انجام مراحل پیش ثبت نام ، نام کاربری و رمز عبور دریافت و در نهایت مراحل ثبت نام خود را کامل نمایند. مؤدیانی که مراحل ثبت نام الکترونیکی خود تکمیل نمایند، از مزایای تسهیلات خدمات الکترونیکی نظیر: امضای الکترونیکی در فرایندهای مالیاتی ، پرداخت الکترونیکی و تسلیم الکترونیکی اظهارنامه های مالیاتی و… برخوردار خواهند گردید.
  3. تمامی صاحبان مشاغل مکلفند اظهارنامه مالیاتی مربوط به فعالیت های شغلی هر سال خود را تا آخر تیر ماه سال بعد به اداره امور مالیاتی محل شغل خود تسلیم و مالیات متعلق را به نرخ ماده ۱۳۱ (ق.م.م) پرداخت نمایند.
  4. محل تسلیم اظهارنامه مؤدیانی که محل شغل ثابت ندارند ، اداره امور مالیاتی محل سکونت آن ها می باشد.
  5. صاحبان کارگاه ها و واحدهای تولیدی که دارای دفتر، فروشگاه و شعبه در سایر محل ها هستند، می بایست اظهارنامه مربوط به تمامی فعالیت های انجام شده را به اداره امور مالیاتی محل اسقرار کارگاه یا واحد تولیدی ، تحویل نمایند.
  6. اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل شامل ترازنامه و حساب سود و زیان یا حساب درآمد و هزینه یا خلاصه وضعیت درآمد و هزینه حسب مورد ، خواهد بود.
  7. بر اساس ماده ۱۲۱ قانون برنامه پنجم توسعه، صاحبان مشاغل براساس اولویت ، از اول سال ۱۳۹۲ملزم به نصب و راه اندازی و استفاده از سامانه های فروش ( مکانیزه فروش )گردیده اند.

ماده ۹۵ قانون مالیات های مستقیم، تکلیف صاحبان مشاغل مختلف را در خصوص نگهداری دفتر و اسناد و مدارک مثبته در سه گروه به شرح ذیل مشخص نموده است:

الف) مشاغل موضوع بند الف ماده ۹۶ ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت هستند ، مانند : بازرگانان ، صاحبان مؤسسات حسابرسی ، مهندسی ، تبلیغاتی و بازاریابی،حمل و نقل موتوری….، صاحبان کارخانه ها و واحدهای تولیدی ، بیمارستان ها ، متل ها و هتل ها ، مراکز آموزشی و….، بنکداران و عمده فروشی ها و…

ثبت و پلمب دفاتر روزنامه و کل ، در سال اول باید حداکثر تا ۳۰روز پس از شروع فعالیت و در سنوات آتی باید قبل از شروع سال مالیاتی (شمسی) با مراجعه و درخواست مؤدی ، توسط اداره ثبت شرکت ها و مؤسسات غیر تجاری مربوط انجام شود.

ب) مشاغل موضوع بند ب ماده ۹۶ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر مشاغل ( درآمد و هزینه ) هستند. مانند : صاحبان کارگاه های صنعتی ، مشاغل ساختمانی ، مراکز فرهنگی ، سینماها ، مشاغل فیلمبرداری،میهمان سراها، دفاتر اسناد رسمی ، آزمایشگاها ، نمایشگاه های اتومبیل ، تعمیرگاه های مجاز و… سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر و عاملان فروش و فروشندگان آهن آلات و دلالان و حق العمل کاران و…

نکته ۱: ثبت دفتر درآمد و هزینه ، در سال اول فعالیت باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از شروع فعالیت و در سنوات آتی باید قبل از شروع سال مالیاتی ( شمسی ) با مراجعه به اداره امور مالیاتی مربوط انجام شود .

نکته ۲: راهنمای تحریر و تنظیم این دفاتر از سوی سازمان امور مالیاتی کشور ، در اختیار اتحادیه ها و مجامع امور صنفی قرار گرفته است .

ج) مشاغل موضوع بند ج ماده ۹۶ق.م.م

صاحبان مشاغلی که مشمول مقررات بندهای (الف) و (ب) نیستند ، مشمول بند (ج) بوده و ارائه صورت خلاصه وضعیت درآمد و هزینه طبق نمونه های تعیین شده از طرف سازمان امور مالیاتی برای آن ها کفایت می نماید .

صاحبان مشاغل موضوع بند الف ماده ۹۶ ق.م.م در صورت پرداخت موارد موضوع ماده (۱۰۴) قانون مذکور ، مکلفند در هر پرداخت ، مالیات تکلیفی را کسر و ظرف مدت سی روز به حساب اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی ، واریز نمایند.

اشخاص حقیقی موضوع بندهای الف و ب ماده ۹۶ ق.م.م مکلفند مطابق دستور العمل موضوع ماده ۱۶۹مکرر ق.م.م ضمن صادر نمودن صورت حساب برای معاملات و درج شماره اقتصادی خود در تمامی صورت حساب ها، فرم ها واوراق مربوط، فهرست معاملات خود را به صورت فصلی تا یک ماه پس از پایان هر فصل ترتیبات مورد نظر سازمان امور مالیاتی، به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نمایند.

پرداخت کنندگان حقوق هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلفند مالیات متعلق را طبق مقررات محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی شامل نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن ، به اداره امور مالیاتی محل پرداخت نمایند .

رسیدگی و نحوه تعیین درآمد مشمول مالیات مشاغل

نحوه تعین درآمد مشمول مالیات

الف) با قبولی دفاتر و یا قبولی درآمد مشمول مالیات مندرج در اظهارنامه .

در صورت قبولی دفاتر ارائه شده از سوی مؤدی ،درآمد مشمول مالیات ،به شرح ذیل محاسبه می شود:

( استهلاکات + هزینه های قابل قبول ) – ( سایر درآمدها + فروش کالا و خدمات )= درآمدمشمول مالیات

ب) از طریق علی الرأس

در موارد زیر ، درآمد صاحبان مشاغل به صورت علی الرأس تشخیص خواهد شد .

ب-۱) در صورتی که تا موعد مقرر ترازنامه و حساب سود و زیان و یا حساب درآمد و هزینه و حساب سود و زیان حسب مورد ، تسلیم نشده باشد .

ب-۲) در صورتی که مؤدی به درخواست اداره امور مالیاتی مربوط از ارائه دفاتر و یا مدارک حساب در محل کار خود خودداری نماید .

ب-۳) در صورتی که دفاتر و اسناد و مدارک ابرازی برای درآمد مشمول مالیات ، به نظر ادهره امور مالیاتی ، غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود ، یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آئین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود .

سازمان امور مالیاتی می تواند برای برخی از اصناف و مشاغل و در مناطق مقنضی ، در هر سال درآمد مشمول مالیات تمام یا برخی از مؤئیان مشمول بند ( ج ) ماده ۹۵ ( ق.م.م ) را با نظر اتحادیه مربوط تعیین و مالیات متعلقه را که قطعی خواهد بود ، وصول نماید .

سازمان امور مالیاتی در جهت اجرای مطلوب تر عدالت مالیاتی ، استفاده بهینه از منابع و توسعه و ترویج فرهنگ خود اظهاری ، طرح خود اظهاری درآمد مشمول مالیات و مالیات عملکرد سال ۱۳۹۲ صاحبان مشاغل موضوع بند های الف ، ب و ج ماده قانون مالیاتهای مستقیم را به مرحله اجرا در آورده است . بنابراین اظهارنامه های تسلیمی هر یک از مؤدیان که با رعایت مقررات و شرایط زیر تسلیم گردد مشمول طرح خوداظهاری خواهد بود

شرایط خود اظهاری :

  1. ارائه اظهارنامه مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۲ به صورت الکترونیکی از طریق سامانه عملیات الکترونیکی مؤدیان مالیاتی در موعد مقرر قانونی
  2. تکمیل اظهارنامه مالیاتی شامل ” ترازنامه و حساب سود و زیان ” برای هر یک از مؤدیان بند ( الف ) و ” حساب درآمد و هزینه ” برای هر یک از مؤدیان بند ( ب ) و ” خلاصه وضعیت درآمد و هزینه سالانه ” برای هر یک از مؤدیان بند ( ج )
  3. در موارد تقسیط مالیات ابرازی ، پرداخت حداقل ۴۰% مالیات به صورت نقد به همراه اظهارنامه و مابقی در ۶ قسط مساوی ماهانه تا پایان دی ماه ۱۳۹۳

توجه : اشخاصی که طبق اعلام سازمان امور مالیاتی کشور در سال ۱۳۹۳ مکلف به ثبت نام برای دریافت شماره اقتصادی می شوند ، در صورت عدم ثبت نام در مهلت تعیین شده ، از کلیه معافیت ها و بخشودگی جریمه های مقرر در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال مربوط محروم می شوند .

معافیت مالیاتی و هزینه های قابل قبول

معافیت مالیاتی

درآمد سالانه مشمول مالیات صاحبان مشاغل که اظهارنامه خود را در موعد مقرر تسلیم کرده اند و تا میزان معافیت مالیات بر حقوق ( برای عملکرد سال ۱۳۹۲ معدل ۱۰۰,۰۰۰,۰۰ ریال ) از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ ماده ۱۳۱ ( ق.م.م ) مشمول مالیات خواهد بود .

نکته ۱ : عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر موجب عدم برخورداری از معافیت مذکور می باشد .

نکته ۲ : بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه ، در طول اجرای برنامه ( ۱۳۹۴ – ۱۳۹۰ ) تسلیم اظهار نامه در موعد مقرر ، شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی است .

نکته ۳ : در مشارکت های مدنی ، شرکا حداکثر از ۲ معافیت استفاده خواهند کرد و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود .

نکته ۴ : شرکایی که رابطه زوجیت دارند به لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی می شوند و معافیت تنها به زوج تعلق می گیرد .

نکته ۵ : با عنایت به حکم مالیاتی بند ۵۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور ، ( موضوع تبصره ( ۲ ) ماده ( ۱۱۹ ) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه ) شرط تسلیم اظهارنامه مالیاتی برای برخورداری از معافیت مالیاتی موضوع ماده ۱۰۱ ق.م.م برای صاحبان مشاغل وسایط نقلیه ، برای عملکرد سالهای ۱۳۹۰ ، ۱۳۹۱ ، ۱۳۹۲ حذف گردیده است .

هزینه های قابل قبول ( در صورت قبولی دفاتر )

هزینه هایی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ، قابل قبول خواهند بود که :

  1. در حدود متعارف متکی به مدارک باشند .
  2. منحصراً مربوط به تحصیل درآمد موسسه در سال مالی مورد رسیدگی با رعایت حد نصاب های مقرر باشند .

برخی از هزینه های قابل قبول در ماده ۱۴۸ ق.م.م عبارتند از :

قیمت خرید کالای فروخته شده و یا قیمت مواد مصرفی در کالا و خدماتفروخته شده .

هزینه های استخدامی متناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی و به شرح بند ( ۲ ) ماده ۱۴۸ ق.م.م

کرایه محل در صورتی که اجاری می باشد .

مخارج سوخت ، برق ، روشنایی ، آب ، مخابرات و ارتباطات .

مخارج حمل و نقل و هزینه های ایاب و ذهاب و انبار داری .

هزینه استهلاک دارایی های ثابت .

هزینه های انجام شده بابت خرید ، نصب و راه اندازی دستگاه سامانه صندوق فروش ( pos مکانیزه فروشگاهی ) یا یارانه ( اعم از سخت افزار و نرم افزار ) برای مؤدیانی که ملزم به استفاده از سامانه موصوف شده اند ، در اولین سال ، قابل احتساب خواهد بود .

نکته ۱ : مالیات بر درآمد و محلقات آن و سایر مالیات هایی که به موجب مقررات پرداخت می شود و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداری ها پرداخت می گردد ، در قانون مالیاتی هزینه نبوده و قابل قبول نمی باشد .

نکته ۲ : برای مشاهده مشروح هزینه های قابل قبول به ماده ۱۴۸ ق.م.م مراجعه شود .

مراجع حل اختلاف مالیاتی

در مواردی که مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات ابلاغ شده ، معترض باشد ، می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و ممدارک کتباً تقاضای رسیدگی مجدد نماید .

در صورتی که مسئول مربوط دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را در تعدیل درآمد ، موثر تشخیص دهد و نظر او مورد قبول مؤدی قرار گیرد ، مراتب پشت برگ تشخیص منعکس و به امضاء مسئول مربوط و مؤدی رسیده و درآمد مشمول مالیات تعیین شده قطعی می گردد .

هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی در رد یا تعدیل درآمد ممندرج در برگ تشخیص مؤثر واقع نگردد ، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد گردید و رأی هیأت با اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است . مگر اینکه ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی از طرف مأموران مالیاتی مربوط یا مؤدی ، مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر محول خواهد شد .

در این مرحله مؤدی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را در همان مهلت مقرر پرداخت و نسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را تسلیم نماید .

تشویقات مالیاتی

ردیف موضوع تشویقات مالیاتی
۱ مؤدیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ، ارائه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام نموده اند و موارد مذکور در ماده ( ۲۳۹ ) ق.م.م هرگاه برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام نمایند . معفیت از ۸۰% جرایم مقرر در ق.م.م
۲ در صورت پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات توسط این گونه مؤدیان ( ردیف ۱ فوق ) ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی معافیت از ۴۰% جرایم مقرر در ق.م.م
۳ پرداخت علی الحساب مالیات بر عملکرد در هر سال مالی قبل از سررسید مقرر در ق.م.م جایزه ایی معادل ۱% مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر

جرائم مالیاتی

ردیف موضوع جریمه
۱ پرداخت مالیات پس از سررسید مقرر به ازای هر ماه ۵/۲% مالیات
۲ عدم تسلیم اظهارنامه برای مشمولین بندهای(الف) و (ب) معادل۴۰%مالیات متعلق (غیرقابل بخشودگی)
۳ مؤدیانی که اظهارنامه خود را تسلیم می نمایند لیکن درآمدهای کتمان شده یا هزینه های غیرواقعی داشته اند ۴۰% مالیات متعلق به درآمد کتمان شده یا هزینه غیرواقعی (غیرقابل بخشودگی)
۴ عدم تسلیم اظهارنامه برای مشمولین بند(ج) ماده ۹۵ق.م.م معادل۱۰% مالیات متعلق
۵ عدم تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان یا عدم ارائه دفاتر مشمولین بندهای(الف)و(ب)ماده(۹۵)ق.م.م معادل۲۰%مالیات برای هر یک از موارد
۶ رد دفتر معادل۱۰%مالیات
۷ عدم تسلیم لیست حقوق ظرف مهلت مقرر ۲%حقوق پرداختی
۸ عدم پرداخت مالیات حقوق ظرف مهلت مقرر ۲۰%مالیات پرداخت نشده
۹ عدم اعلام کتبی شروع فعالیت به اداره امور مالیاتی محل،ظرف مدت چهارماه از تاریخ شروع فعالیت ۱۰%مالیات قطعی ومحرومیت از کلیه تسهیلات ومعافیت های مالیاتی
۱۰ عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود وطرف معامله،حسب مورد یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود ۱۰%مبلغ مورد معامله
۱۱ عدم ارائه فهرست معاملات فصلی ۱%معاملات
ردیف موضوع جریمه
۱ عدم اخذ پروانه کسب از مراجع مربوط،ظرف مدت شش ماه از اعلام فراخوان توسط شورای اصناف کشور و یا عدم تبدیل پروانه کسب موقت به دائم درسال ۹۲ معادل۵۰% نرخ های مالیاتی
درسال ۹۳ معادل۷۵% نرخ های مالیاتی
در سال ۹۴ معادل۱۰۰% نرخ های مالیاتی
۲ عدم استفاده از سامانه صندوق در هر سال برای مشاغلی که فراخوان  گردیده اند محرومیت از معافیت های مقرر در قانون برای سال مربوط
نرخ مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی موضوع ماده۱۳۱ق.م.م
تا میزان ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه ( ۱۳۹۴ )تا میزان ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال درآمد مشمول مالیات سالانه ( ۱۳۹۵ ) به نرخ     ۱۵%
تا میزان ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نسبت به مازاد۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ( ۱۳۹۴ )تا میزان ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ریال نسبت به مازاد۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ( ۱۳۹۵ ) به نرخ    ۲۰%
تا میزان ۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ( ۱۳۹۴ )نسبت به مازاد یک میلیارد ریال ( ۱۳۹۵ ) به نرخ    ۲۵%
تا میزان ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نسبت به مازاد۲۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ( ۱۳۹۴ ) به نرخ   ۳۰%

نسبت به مازاد یک میلیارد ریال  ( ۱۳۹۴ )                                                  به نرخ     ۳۵%


مالیات اشخاص حقوقی

به منظور تکریم مؤدیان محترم مالیاتی و افزایش سطح رضایتمندی و کاهش ترددهای غیر ضروری آنان ، با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده ، ارسال الکترونیکی اظهار نامه های مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۲ با استفاده از شناسه ملی شخص حقوقی (username  ) و کد رهگیری پیش ثبت نام ( password ) که در هنگام پیش ثبت نام الکترونیکی تخصیص یافته  ، کفایت داشته و نیازی به چاپ و ارائه نسخه کاغذی اظهار نامه به واحد مالیاتی نمی باشد .

مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

بر اساس ماده ۱۰۵ قانون مالیات های مستقیم ( ق.م.م ) جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران و یا خارج از ایران تحصیل می شود ، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد ( ۲۵% ) خواهند بود .

تکالیف اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی بلافاصله پس از تأسیس ، مکلفند اقداماتی به شرح ذیل انجام دهند :

۱) دریافت دفترچه ثبت نام اشخاص حقوقی از اداره کل امور مالیاتی مربوطه ، تشکیل پرونده و پرداخت حق تمبر (سهام و سهم الشرکه کلیه شرکت های ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکت های تعاونی بر اساس ارزش اسمی سهام و یا سهم الشرکه به قرارداد دو در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.)

نکته : حق تمبر سهام و سهم الشرکه شرکت ها باید ظرف دو ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها ، از طریق ابطال تمبر پرداخت شود .

۲) نسبت به ثبت نام الکترونیکی و دریافت شماره اقتصادی به منظور بهره مندی از خدمات الکترونیکی نوین اقدام نمایند . لذا باید با مراجعه به نشانی  www. Tax.gov.ir و پس از انجام مراحل پیش ثبت نام ، نام کاربری و رمز عبور دریافت و در نهایت مراحل ثبت نام خود را کامل نمایند . مؤدیانی که مراحل ثبت نام الکترونیکی خود را کامل نمایند . از تسهیلات خدمات الکترونیکی نظیر امضای الکترونیکی در فرایند های مالیاتی ، پرداخت الکترونیکی و تسلیم الکترونیکی اظهار نامه های مالیاتی برخوردار خواهند گردید .

۳) ثبت و پلمپ دفاتر روزنامه و کل در سال اول تأسیس ، باید حداکثر تا ۳۰ روز پس از ثبت شرکت و در سنوات آتی باید قبل از شروع سال مالی با مراجعه و درخواست مؤدی توسط اداره ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری مربوط انجام پذیرد .

۴) از نمونه صورت حساب فروش کالا و خدمات که در اجرای ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م صادر گردیده ، استفاده نمایند .

۵) مطابق دستور العمل های موضوع ماده ۱۶۹ مکرر ق.م.م ضمن صادر نمودن صورت حساب برای معاملات و درج شماره اقتصادی خود در تمامی صورت حساب ها ، فرم ها و اوراق مربوط ، فهرست معاملات خود را به صورت فصلی تا یک ماه پس از پایان هر فصل مطابق ترتیبات مورد نظر سازمان امور مالیاتی ، به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نمایند .

۶) پرداخت کنندگان حقوق ، هنگام هر پرداخت یا تخصیص آن مکلفند مالیات متعلق را طبق مقررات محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن تسلیم فهرستی متضمن نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن ، به اداره امور مالیاتی محل پرداخت و در ماههای بعد فقط تغییرات را صورت دهند .

۷) در صورت پرداخت موارد موضوع تبصره (۹) ماده (۵۳) و ماده (۱۰۴) ق.م.م مالات تکلیفی را درهر پرداخت کسر و به حساب تعیین شده واریز نمایند .

۸) حداکثر ظرف چهار ماه شمسی پس از پایان سال مال ، اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر قانونی خود را به همراه فهرست هویت شرکا و سهامداران و حسب مورد میزان سهم الشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها ، به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص حقوقی در آن واقع است تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند .

اظهارنامه مؤدیان باید به صورت الکترونیکی در پایگاه عملیات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی ثبت شود. به این منظور مؤدیان می توانند با مراجعه به پایگاه عملیات الکترونیکی سازمان به نشانی www.tax.gov.ir نسبت به دریافت نرم افزار الکترونیکی ثبت و ارسال اظهار نامه مالیاتی و راهنمای مربوط ، اقدام نمایند و پیش نیاز ارائه اظهار نامه الکترونیکی ، تکمیل مراحل ثبت نام توسط مؤدیان است.

سازمان امور مالیاتی از طریق شماره تلفن : ۳۵۰۸۷-۰۲۱ پاسخگوی سؤالات مؤدیان در خصوص مراحل ثبت اظهارنامه های الکترونیکی در سیستم ، می باشد .

در صورت انحلال شخص حقوقی ، مدیران تصفیه مکلفند ظرف مدت ۶ ماه از تاریخ انحلال ، اظهار نامه مالیاتی اخرین دوره عملیات شخص حقوقی را تسلیم و مالات متعلق را پرداخت نمایند .

تشخیص درآمد مشمول مالیات اشخاص حقوقی

بر اساس ماده ۱۰۶ ق.م.م ، درآمد مشمول مالیات در مورد اشخاص حقوقی ( به استثنای درآمد هایی که طبق مقررات این قانون نحوه دیگری برای تشخیص آن مقرر شده است . ) از طریق رسیدگی به دفاتر قانونی و در موارد خاص به طور علی الرأس تشخیص می گردد :

  1. تشخیص درآمد مشمول مالیات بر مبنای رسیدگی به دفاتر قانونی

اشخاص حقوقی مکلف به ثبت فعالیت های شغلی خود در دفاتر روزنامه و کل موضوع قانون تجارت هستند و باید دفاتر و اسناد مربوط را مطابق استانداردهای پذیرفته شده حسابداری ، نگاهداری کنند . چنانچه دفاتر و اسناد و مدارک این مؤدیان مورد قبول قرار گیرد درآمد مشمول مالیات آنان مطابق ماده ۹۴ ق.م.م به شکل زیر محاسبه می شود

( استهلاکات + هزینه های قابل قبول ) – ( سایر درآمد ها + فروش کالا و خدمات ) = درآمد مشمول مالیات

چنانچه گزارش حسابرسی طبق مفاد ماده ۲۷۲ ق.م.م توسط سازمان حسابرسی یا حسابداران رسمی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ، تهیه و به اراده امور مالیاتی ذیربط تسلیم شود ، اداره امور مالیاتی با ” رعایت آئین نامه اجرائی موضوع بند ۴ ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابدار رسمی ” ، گزارش حسابرسی مالیاتی را بدون رسیدگی قبول و مطابق مقررات، برگ تشخیص مالیات صادر می کند.

قبول گزارش حسابرسی مالیاتی موکول به آن است که مؤدی گزارش حسابرسی مالی که توسط همان حسابدار رسمی یا مؤسسه حسابرسی تنظیم شده باشد را ضمیمه گزارش حسابرسی مالیاتی به همراه اظهار نامه مالیاتی یا حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهار نامه ، تسلیم اداره امور مالیاتی مربوط نموده باشد .

  1. تشخیص درآمد مشمول مالیات از طریق علی الرأس

در موارد زیر ، درآمد مشمول مالیات به صورت علی الرأس تشخیص خواهد شد .

چنانچه تا موعد مقرر ترازنامه و حساب صود و زیان ، تسلیم نشده باشد .

چنانچه مؤدی به درخواست کتبی اداره امور مالیاتی مربوط ، از ارائه دفاتر و یا مدارک حساب در محل کار خود ، خودداری نماید .

چنانچه دفاتر و اسناد و مدارک ابرازی برای محاسبه درآمد مشمول مالیات ، به نظر اداره امور مالیاتی غیر قابل رسیدگی تشخیص داده شود ، یا به علت عدک رعایت موازین قانونی و آئین نامه مربوط مورد قبول واقع نشود . در این صورت مراتب باید با ذکر دلایل کافی کتبأ به مؤدی ابلاغ و پرونده برای رسیدگی و اظهار نظر به هیأتی متشکل از سه نفر حسابرس منتخب رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور محول گردد .

هزینه های قابل قبول ( در صورت قبولی دفاتر )

هزینه هایی برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ، قابل قبول خواهند بود که :

  1. در حدود متعارف متکی به مدارک باشد .
  2. منحصرأ مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوط ، با رعایت حد نصاب های مقرر باشد

برخی از هزینه  های قابل قبول عبارتند از :

قیمت خرید کالای فروخته شده و یا قیمت مواد مصرفی در کالا و خدمات فروخته شده .

هزینه های استخدامی متناسب با خدمت کارکنان بر اساس مقررات استخدامی و به شرح بند (۲) ماده ۱۴۸ ق.م.م .

کرایه محل موسسه و اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مرتبط در صورتی که اجاری باشد .

مخارج سوخت ، برق ، روشنایی ، آب ، مخابرات و ارتباطات .

وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی موسسه

مخارج حمل و نقل و هزینه های ایاب و ذهاب ، پذیرایی و انبار داری .

نکته : برای مشاهده مشروح هزینه های قابل قبول به ماده ۱۴۸ ق.م.م مراجعه شود .

محاسبه استهلاک دارایی ها

برخی مواردی که باید در محاسبه استهلاکات دارایی ها رعایت گردد ، عبارتند از :

  1. آن قسمت از دارایی ثابت که بر اثر استعمال یا گذشت زمان یا سایر عوامل بدون توجه به تغییر قیمت ها ارزش آن تقلیل می یابد قابل استهلاک است .
  2. ماخذ استهلاک قیمت تمام شده دارایی می باشد .
  3. اسهلاکات از تاریخی محاسبه می شود که دارایی قابل استهلاک آماده برای بهره برداری ، در اختیار موسسه قرار می گیرد .

نکته ۱ :

در صورتی که دارایی قابل استهلاک در خلال ماه در اختیار موسسه قرار گیرد ، ماه مذبور در محاسبه منظور نخواهد شد .

نکته ۲ :

دوره بهره برداری آزمایشی جزء بهره برداری محسوب نمی گردد .

محاسبه استهلاکات :

الف ) در مواردی که طبق جد.ل استهلاکات مذکور در ماده ۱۵۱ ق.م.م ، برای استهلاک نرخ تعیین شود نرخها ثابت بوده و در هر سال مابه التفاوت قیمت تمام شده مال مورد استهلاک و مبلغی که در سالهای قبل برای آن به عنوان استهلاک منظور شده است اعمال می گردد .

ب ) در مواردی که طبق جدول مذکور در ماده ۱۵۱ ق.م.م ، مدت تعیین شده ، در هر سال به طور مساوی از قیمت تمام شده مال به نسبت مدت مقرر ، استهلاک منظور می گردد .

معافیت های مالیاتی


اشخاص حقوقی با توجه به نوع فعالیت خود حسب مورد می توانند از معافیت مضوع مواد ( ۱۳۲ ) ، ( ۱۳۳) ، ( ۱۳۴ ) (۱۳۸ ) و تبصره ( ۳ ) آن ، (۱۳۹ ) ، (۱۴۱ ) ، ( ۱۴۲ ) ، ( ۱۴۳ ) و (۱۴۵ ) ق.م.م استفاده نمایند .

نکته ۱ :

مطابق تبصره ماده ۱۹۳ ق.م.م عدم تسلیم اظهار نامه و تراز نامه و حساب سود و زیان در دوره معافیت موجب عدم استفاده از معافیت مقرر در سال مربوط خواهد شد .

نکته ۲ :

بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه ، در طول اجرای برنامه ( ۱۳۹۴ – ۱۳۹۰ ) تسلیم اظهار نامه در موعد مقرر ، شرط برخورداری از هر گونه معافیت مالیاتی است .

نکته ۳ :

طبق ماده ۵۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ کل کشور ، عدک ثبت نام برای دریافت شماره اقتصادی ، در مهلت تعیین شده ، موجب محرومیت از کلیه معافیت ها و بخشودگی جریمه های مقرر در قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات بر ارزش افزوده در سال مربوط می شود .

تشویقات مالیاتی
ردیف موضوع تشویقات مالیاتی
۱ مؤدیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهار نامه یا تراز نامه و صورت حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهار نامه یا تراز نامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ، ارائه به موقع دفاتر و اسناد  و مدارک خود اقدام نموده اند در موارد مذکور در ماده ( ۲۳۹ ) ق.م.م هر گاه برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت آن اقام نمایند . معافیت از ۸۰% جرایممقرر در ق.م.م
۲ در صورت پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات توسط این گونه مؤدیان ( ردیف ۱ فوق ) ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی . معافیت از ۴۰% جرایممقرر در ق.م.م
۳ پرداخت علی الحساب مالیات بر عملکرد در هر سال مالی قبل از سررسید مقرر در ق.م.م . جایزه ایی معادل ۱% مبلغ پرداختی به ازای هر ماه تا سررسید مقرر
جرایم مالیاتی
ردیف موضوع جریمه
۱ پرداخت مالیات پس از سر رسید مقرر به ازای هر ماه ۵/۲ % مالیات
۲ عدم تسلیم اظهار نامه ۴۰% مالیات متعلق( غیر قابل بخشودگی )
۳ مؤدیانی که اظهار نامه خود را تسلیم می نمایند لیکن در آمد های کتمان شده یا هزینه های غیر واقعی داشتند . ۴۰% مالیات متعلق به در آمد کتمان شده یا هزینه غیر واقعی( غیر قابل بخشودگی)
۴ عدم تسلیم تراز نامه و حساب صود و زیان یا عدم ارائه دفاتر ۲۰% مالیات برای هر یک از موارد مذکور
۵ عدم تسلیم لیست حقوق ظرف مهلت مقرر ۲% حقوق پرداختی
۶ عدم پرداخت مالیات حقوق ظرف مهلت مقرر ۲۰% مالات پرداخت نشده
۷ رد دفاتر ۱۰% مالیات
۸ عدم صدور صورت حساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله ، حسب مورد یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای معاملات دیگران یا شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود ۱۰% مبلغ مورد معامله
۹ عدم ارائه فهرست معاملات فصلی ۱% معاملات
مراجع حل اختلاف


در مواردی که مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات ابلاغ شده ، معترض باشد ، می تواند ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ شخصأ یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتبأ تقاضای رسیدگی مجدد نماید. در صورتی که مسئول مربوط دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را در تعدیل درآمد، مؤثر تشخیصدهد و نظر او مورد قبول مؤدی قرار گیرد، مراتب پشت برگ تشخیص منعکس و به امضاء مسئول مربوط و مؤدی رسیده و درآمد مشمول مالیات تعیین شده قطعی می گردد.

هر گاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی در رد یا تعدیل درآمد مندرج در برگ تشخیص مؤثر واقع نگردد، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد گردید و رأی هیأت با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا است . مگر این که ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی از طرف مأموران مالیاتی مربوط یا مؤدی ، مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر محول خواهد شد .نکته در این مرحله مؤدی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را در همان مهلت مقرر پرداخت ونسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را تسلیم نماید .
مدارک مورد نیاز برای ثبت نام و تشکیل پرونده

دفترچه ثبت نام تشکیل شده

اصل و تصویر آگهی تأسیس در روزنامه رسمی کشور  / آگهی ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت خارجی

اصل و تصویر آخرین آگهی تغییرات ( مربوط به احراز مشخصات هویتی فوق الذکر )

اصل و تصویر اساس نامه

اصل و تصویر شرکت نامه یا اظهار نامه ثبت شرکت

اصل یا رونوشت و تصویر مجوز تأسیس کارگاه یا کارخانه ، حسب مورد

اصل یا رو نوشت و تصویر پروانه بهره برداری ( در مورد معادن پروانه بهره برداری یا قرارداد استخراج ) حسب مورد

اصل و تصویر مجوز سرمایه گذاری ( در مورد سرمایه گذاران خارجی )

اصل و تصویر کارت بازرگانی ( در صورت دارا بودن )

اصل و تصویر شناسناممه کلیه صاحبان امضای مجاز

اصل و تصویر کارت شناسایی ملی کلیه صاحبان امضای مجاز)

اصل و تصویر سند مالکیت یا اجاره نامه محل ( اقامت گاه قانونی ، فعالیت اصلی ، نمایندگی رسمی و … )

v      گواهی امضای صاحبان امضای مجاز شخص حقوقی

v      اصل و تصویر قبض عوارض و نوسازی ( آخرین سال )

اصل و تصویر وکالتنامه وکیل شخص حقوقی ( در صورت دارا بودن )

توجه :

مواردی که با علامت (  ) مشخص شده است جهت ثبت نام و تشکیل پرونده مالیاتی الزامی است .


مالیات بر ارث

آشنایی با مفاد و مقررات قانونی مالیات بر ارث

هرگاه در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت واقعی یا فرضی ، اموالی از متوفی باقی بماند مشمولمالیات بر ارث خواهد بود ، وراث برای استفاده از حقوق مالی و اموال باقیمانده از متوفی نظیر حقوق بازنشستگی ، دیه و همچنین انجام هرگونه نقل و انتقال یا ثبت اموال و حقوق مالی و برداشت از حساب های بانکی متوفی ، ملزم به ارائه گواهی حصر وراثت و گواهینامه واریز مالیات بر ارث می باشد .

بر اساس ماده ۱۸ قانون مالیات های مستقیم ( ق.م.م ) وراث به سه طبقه تقسیم می شوند :

  1. وراث طبقه اول که عبارتند از : پدر ، مادر ، زن ، شوهر ، اولاد و اولاد اولاد .
  2. وراث طبقه دوم که عبارتند از : اجداد، برادر ، خواهر و اولاد آنها .
  3. وراث طبقه سوم که عبارتند از : عمو ، عمه ، دایی ، خاله و اولاد آنها .

اموال مشمول مالیات بر ارث

با توجه به ماده ۱۹ ق.م.م اموال مشمول مالیات بر ارث عبارتند از :

کلیه ماترک متوفی واقع در ایران یا خارج از ایران ، اعم از منقول و غیر منقول و مطالبات قابل وصول و حقوق مالی پس از کسر هزینه کفن و دفن در حدود عرف و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی .

چنانچه وراث طبقه اول جهت انجام هزینه های ضروری مراسم ترحیم نیاز به برداشت وجه نقد از حساب بانکی متوفی داشته باشند ، بانک ها می توانند پس از احراز هویت کامل وراث ، حداکثر تا مبلغ ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بطور علی الحساب بدون ارائه گواهی واریز مالیات بر ارث ، پرداخت نمایند .

نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم الارث

بر اساس ماده ۲۰ ق.م.م نرخ مالیات بر ارث نسبت به سهم الارث وراث به شرح زیر است :

شرح طبقه اول طبقه دوم طبقه سوم
تا مبلغ ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ۵% ۱۵% ۳۵%
تا مبلغ ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ۱۵% ۲۵% ۴۵%
تا مبلغ ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال نسبت به مازاد ۲۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ۲۵% ۳۵% ۵۵%
نسبت به مازاد ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال ۳۵% ۴۵% ۶۵%

از سهم الارث هر یک از وراث طبقه اول سی میلیون ( ۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ) ریال به عنوان معافیت کسر و باقی مانده به نرخ های فوق الذکر ، مشمول مالیات خواهد بود . معافیت هر یک از وراث طبقه اول که کمتر از بیست سال سن داشته یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند ، مبلغ پنجاه میلیون ( ۵۰,۰۰۰,۰۰۰ ) ریال است .

اموال خارج از مشمول مالیات بر ارث

اموال زیر مشمول مالیات بر ارث نمی باشند :

وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت ، مطالبات مربوط به خسارت اخراج ، باز خرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده ، بیمه های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمه گذار و یا کارفرما از قبیل بیمه عمر ، خسارت فوت و دیه .

هشتاد درصد ( ۸۰% ) اوراق مشارکت و سپرده های متوفی نزد بانک های ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور و موسسه های اعتباری غیر بانکی مجاز .

پنجاه درصد ( ۵۰% ) ارزش سهام متوفی در شرکت هایی که سهام آنها طبق قانون مربوط در بورس پذیرفته شده باشد .

چهل درصد (۴۰% ) ارزش سهام یا سهم الشرکه متوفی در سایر شرکتها .

چهل درصد (۴۰% ) ارزش خالص دارایی متوفی در واحد های تولیدی ، صنعتی ، معدنی و کشاورزی .

وظایف وراث

بر اساس ماده ۲۶ ق.م.م ، وراث ( منفرداً یا مجتمعاً ) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها مکلفند ظرف ۶ ماه از تاریخ فوت متوفی اظهارنامه ای روی نمونه مخصوصی که از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود ، حاوی کلیه اقلام ماترک با تعیین بهای زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی هایی که طبق مقررات این فصل قابل احتساب هستند را به همراه مدارک مربوط به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار تسلیم و رسید دریافت نمایند .

v     اداره امور مالیاتی صلاحیت دار ، اداره کل امور مالیاتی محدوده جغرافیایی محل سکونت متوفی است و اگر متوفی در ایران ، مقیم نبوده ، اداره امور مالیاتی مربوط در تهران خواهد بود .

وراث موظفند مدارک ذیل را به همراه اظهار نامه به اداره امور مالیاتی مربوط تحویل نماید :

  1. رو نوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که نشان دهنده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است . مانند : سند مالکیت ملک ، اتومبیل ، سند مالکیت یا سند اجاره محل کسب و پروانه کسب ، برگه سهام یا میزان سهم الشرکه و اسناد مربوط به وجوه نقد نزد بانکها و موسسات اعتباری و سپرده گذاری ها و تصویر قبوض آب ، گاز ، برق و تلفن .
  2. رو نوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مربوط به بدهی و مطالبات متوفی .
  3. رو نوشت یا تصویر گواهی شده وکالت نامه یا قیم نامه ( در صورتی که اظهار نامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی تسلیم شود ) .
  4. رو نوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی اگر وصیت نامه موجود باشد .
  5. گواهی فوت
  6. تصویر شناسنامه و کارت ملی کلیه وراث و متوفی

طبق ماده ۲۸ ق.م.م مشمولین مالیات بر ارث مکلفند مالیات متعلق را بر اساس اظهار نامه تا ۳ ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهار نامه ، به رسم علی الحساب و رسید دریافت دارند .

گواهی نامه های مالیات بر ارث

الف ) گواهی نامه تسلیم اظهار نامه مالیات بر ارث : اداره امور مالیاتی مکلف است پس از تسلیم اظهار نامه از طرف وراث یا نماینده قانونی آنها ، در صورت درخواست کتبی ، ظرف ۱ هفته گواهی نامه متضمن رو نوشت مصدق ریز ماترک را که در اظهار نامه نوشته شده ، صادر و مؤدی تسلیم نماید . این گواهی نامه منحصراً برای صدور برگ حصر وراثت معتبر است و رسیدگی به تقاضای حصر وراثت در دادگاه ها موکول به ارائه گواهی نامه مذکور خواهد بود .

ب ) گواهی نامه واریز مالیات بر ارث : طبق ماده ۳۵ قانون مالیات های مستقیم ، ثبت مال غیر منقول به اسم وراث یا موصی له توسط ادارات ثبت اسناد و املاک و همچنین ثبت تقسیم نامه یا هر نوع معامله وراث راجع به ماترک توسط دفاتر اسناد رسمی ، تنها در صورت دریافت گواهی نامه اداره امور مالیاتی ذیربط مبنی بر عدم مشمول مالیات یا پرداخت  یا ترتیب دادن پرداخت یا رائه تضمین لازم برای پرداخت مالیات متعلق ، مجاز می باشد .

محاسبه مالیات بر ارث

در محاسبه مبلغ مالیات بر ارث ، املاک اعم از عرصه و اعیان ، بر اساس ارزش معاملاتی ملک در زمان فوت مورد ارزیابی قرار می گیرند . سایر اموال و حقوق مالی متوفی ، با توجه به ارزش آن خا در تاریخ فوت ، ارزیابی می شوند .

اظهار نامه مؤدیان طبق مقررات رسیدگی و ارزش اموال به شرح ذیل تشخیص داده می شود :

الف ) در صورتی که جمع ارزش اموال مشمول مایات اظهار شده در اظهار نامه با ارزش تعیین شده همان اموال توسط اداره امور مالیاتی بیش از ۱۵% اختلاف نداشته باشد ، اظهار نامه قطعی تلقی و مراتب ، ظرف ۶ ماه به مؤدی ابلاغ می شود .

ب ) در صورت اختلاف بیش از ۱۵% و همچنین در مواردی که وراث یا نماینده قانونی آن ها و سایر کسانی که طبق مقررات مکلف به دادن اظهار نامه هستند ، از تسلیم آن خودداری کنند یا در اظهار نامه قسمتی از اموال را ذکر ننمایند ، مالیات متعلق طبق مقررات ق.م.م تشخیص و به مؤدی ابلاغ می شود .

نکته !!

هر گاه وراث ظرف یک ماه از تاریخ اخطار کتبی اداره امور مالیاتی از ارائه اموال به منظور ارزیابی خودداری نمایند اداره امور مالیاتی نسبت به تعیین بهای اموال رأساً اقدام خواهد نمود .

مراجع حل اختلاف

در مواردی که مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات ابلاغ شده ، معترض باشد ، می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک ، کتباً تقاضای رسیدگی نماید. در صورتی که مسئول مربوط دلایل و اسناد و مدارک ابرازی را برای تعدیل جمع اموال مشمول مالیات ( سهم الارث مشمول مالیات ) مؤثر بداند و نظر او مورد قبول مؤدی قرار گیرد، سهم الارث مشمول مالیات توسط رئیس اداره امور مالیاتی تعدیل شده و قطعی می گردد.

هرگاه دلایل و اسناد و مدارک ابرازی در رد یا تعدیل سهم الارث مشمول مالیات مندرج در برگ تشخیص مؤثر واقع نگردد، پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد گردید و رأی هیأت با اکثریت آراء قطعی و لازم الاجرا است . مگر اینکه ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی از طرف مأموران مالیاتی مربوط یا مؤدی ، مورد اعتراض کتبی قرار گیرد که در این صورت پرونده جهت رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر محول خواهد شد.

نکته ۱ : در این مرحله مؤدی مکلف است مقدار مالیات مورد قبول را در همان مهلت مقرر پرداخت و نسبت به مازاد بر آن اعتراض خود را تسلیم نماید .

نکته ۲ : در صورتی که پس از قطعیت مالیات اسناد و مدارک جدیدی مربوط به بدهی یا عدم تعلق دارایی به متوفی ، ارائه گردد و در محاسبه مالیات موثر باشد پرونده امر جهت صدور رای مقتضی به هیأت حل اختلاف مالیاتی ارسال و طبق رأی هیأت ، اقدام خواهد شد .

جرائم مالیاتی

ردیف موضوع جریمه
۱ عدم تسلیم اظهار نامه ( حداکثر ۶ ماه پس از تاریخ فوت متوفی ) ۱۰% مالیات متعلق
۲ پرداخت مالیات پس از سررسید مقرر به ازای هر ماه۵/۲% مالیات

مراحل صدور گواهی مالیات بر ارث

  1. تسلیم اظهار نامه و مدارک مربوط به اداره امور مالیاتی ذیربط
  2. درخواست کتبی مؤدی برای صدور گواهینامه تسلیم اظهار نامه مالیات بر ارث
  3. صدور گواهینامه تسلیم اظهار نامه مالیات بر ارث توسط اداره امور مالیاتی
  4. پرداخت علی الحساب مالیات بر ارث بر اساس جمع ارزش اموال مشمول مالیات تا ۳ ماه پس از اننقضای مهلت تسلیم اظهار نامه
  5. تحقیق و تنظیم گزارش و تشخیص مالیات توسط ماموران مالیاتی مربوط
  6. صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات
  7. صدور و ابلاغ برگ قطعی مالیات و اقدام مؤدی جهت پرداخت و یا ترتیب دادن پرداخت مالیات
  8. درخواست صدور گواهی نامه واریز مالیات بر ارث از اداره امور مالیاتی
  9. صدور گواهینامه واریز مالیات بر ارث ، توسط اداره امور مالیاتی

    حسابداری مالیاتی

    در نتیجه تغییر و تحول حسابداری و جدایی بخش خصوصی و کلان ، مالیات در قوانین کشور شکل جدیدی به خود گرفته است. بنابراین دولت برای محاسبات فنی مالی خود ناچار به تربیت افرادی در زمینه کار با نرم افزار حسابداری  شده تا این مهم را به پایان برسانند. دولت در بخش تامین این نیروی انسانی متخصص مالی در مقاطع کاردانی ، کارشناسی و کارشناسی ارشد در حال تربیت و آموزش بر اساس انواع دانلود کتاب سیستم حسابداری مالیات می باشد.

    مقاله حسابرسی مالیاتی فوق ، به بررسی و معرفی دانلود کتاب حسابداری مالیاتی جمشید اسکندری و نقش و اهمیت جزوه حسابداری مالی مربوط به مالیات در پاسخگویی دانشجویان به نمونه سوال حسابداری مالیاتی در پایان ترم می پردازد.آموزش حسابداری مالیاتی در جهت ارتقا عملی و کاربردی دستورالعمل برنامه حسابداری و استفاده بهینه و کاربردی تر از دانلود کتاب حسابداری مالیاتی پرسنل ارگان ها  سازمان ها، بانک ها نیاز به شرکت در دوره های آموزش حسابداری مالیاتی برای کار با نرم افزار حسابداری ارزی دارند.

    همچنین واحد حسابرسی مالیاتی برای تنظیم و تسلیم اظهارنامه حسابداری مالیات در پایان هر دوره مالی به سازمان امور مالیاتی نیز می توانند ضمن مطالعه کتاب حسابرسی مالیاتی تنظیم شده بر اساس دانلود قوانین مالیاتی از کلاس های آموزشی نرم افزار حسابداری مالی نیز بهره مند شوند.

    محتوای آموزش بر مبنای دانلود کتاب حسابداری مالیاتی

شرح کلیات مربوط به فرم اظهارنامه مالیاتی

ذکر کلیاتی از دانلود کتاب حسابرسی مالیاتی

جرائم و عدم تسلیم به موقه اظهارنامه مالیاتی

شرح معافیت های مالیاتی موجود در اظهارنامه مالیاتی

اظهار نامه مالیاتی شرکت های تازه تاسیس و پاسخ به سوالات مالیاتی کاربران سیستم حسابداری

۴.۵/۵ - (۸ امتیاز)

12 دیدگاه دربارهٔ «آموزش حسابداری مالیاتی»

  1. افشین عبدالهی

    سلام من ۲۵ سال سابقه حسابداری داریم ولی فقط نگهداری حساب کتاب فروشندگان و پیمانکاران و زدن سند و داشتن تنخواه و صورت مغایرت و این حرفها بوده . حالا میخوام ببینم میتونم از نظر کاری خودم رو ارتقا بدم و کارهای مالیاتی و اظهار نامه و همچنین اظهار نامه ارزش افزوده و کلا کارهایی که مدیر مالی یا رئیس حسابداری باید بداند را از شما یاد بگیریم . با تشکر افشین عبدالهی

  2. سلام
    تغییرات ماده ۱۳۱ برای محاسبه مالیات اشخاص حقیقی در سال ۱۴۰۲ چه تغییراتی داشته؟

  3. با سلام و احترام اگر تایید نهایی معاملات فصلی زده شود امکان اصلاح آن می باشد؟ تا چند روز وقت داریم؟و چند بار اصلاحیه می شود انجام داد؟

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *